تفاوت سرقفلی و حق کسب و پیشه : در هر مورد باید چه اقدامی انجام شود

تفاوت سرقفلی و حق کسب و پیشه یکی از موارد مهمی است که نیاز است تا حتما به طور دقیق از آن آگاهی داشته باشید تا در زمان بروز مشکل بدانیم که باید کدام روش را برای دفاع از حقوق خود انتخاب نماییم . بسیاری از افراد این دو مفهوم را مترادف یکدیگر می‌دانند اما لازم است بدانید که این دو عبارت از لحاظ حقوقی تفاوت‌ای اساسی با یکدیگر دارند. اما تفاوت این دو در چیست و چگونه می‌توانیم از حقوق خود در رابطه با هر یک از این دعاوی دفاع کنیم؟

در ادامه این مقاله از موسسه حقوقی حسن زاده قرار است تا به طور دقیق به بررسی تفاوت سرقفلی و حق کسب و پیشه بپردازیم و همین طور بهترین اقدامات را برای کسب نتیجه در هر کدام از این دعاوی با شما در میان بگذاریم. پس با ما همراه باشید.

مفهوم سرقفلی

برای اینکه بتوانیم تفاوت سرقفلی و حق کسب و پیشه را به خوبی دریابیم لازم است تا ابتدا بررسی کنیم که هر کدام این این موارد دقیقا چه معنایی دارند. اگر بخواهیم به عبارت ساده سرقفلی را بررسی کنیم باید بگوییم که سرقفلی در واقع به این معنا است که یک ملک تجاری شهرتی را در کسب و کاری خاص پیدا کرده است و مشتریانی دارد. زمانی که مستاجر جدید قصد اجاره این ملک و ادامه آن کسب و کار را دارد به جهت شهرتی که این ملک در این کسب و کار به دست آورده است کاری آسان‌تر خواهد داشت. به جهت همین موضوع نیز لازم است تا در زمان اجاره علاوه بر اجاره خود ملک مبلغی را نیز بابت سرقفلی به مالک بپردازد. از طرفی اگر ارزش ملک به واسطه فعالیت‌های مستاجر ایجاد شده باشد لازم است تا مالک در زمان تخلیه ملک مبلغی را برای این موضوع به مستاجر بپردازد.

مفهوم حق کسب و پیشه

زمانی می‌توانیم به خوبی تفاوت سرقفلی و حق کسب و پیشه را تشخیص دهیم که با مفهوم حق کسب و پیشه نیز به خوبی آشنایی پیدا کنیم. حق کسب و پیشه به این معنا است که وقتی مستاجری ملک تجاری را اجرا می‌کند و کسب و کاری را در آن شروع می‌کند موفقیت او در این کسب و کار باعث ایجاد شهرت برای ملک می‌شود و همین موضوع ارزش ملک تجاری را بالا می‌برد. بنابراین زمانی که مالک دیگر قصد اجاره ملک به همین مستاجر را نداشته باشد لازم است تا بابت تلاش وی برای رونق گرفتن این ملک تجاری در کسب و کاری خاص و داشتن مشتریانی برای آن، مبلغی را به مستاجر بابت حق  کسب و پیشه‌ بپردازد.

تفاوت سرقفلی و حق کسب

تفاوت سرقفلی و حق کسب و پیشه در موارد مختلفی است که لازم است تا برای درک دقیق‌تر این دو و اتخاذ بهترین تصمیم‌گیری‌ها این فرق‌ها را به طور کامل و جامع مورد بررسی قرار دهیم. در ادامه تمامی این موارد را به تفصیل توضیح خواهیم داد:

1. تفاوت سرقفلی و حق کسب و پیشه در قوانین مرجع

لازم است تا برای دانستن تفاوت سرقفلی و حق کسب و پیشه به قوانینی این دو نوع نیز بپردازیم. از سال 1356 تا سال 1376 در قوانین مالک و مستاجر در ملک‌های تجاری در رابطه با حقی که بابت شهرت یک مغازه به کسب و کار خاص به جهت فعالیت‌های مستاجر در آن ملک تجاری اتفاق می‌افتاد را حق کسب و پیشه می‌نامیدند. اما پس از انقلاب این موضوع را خلاف شرع دانسته و در این رابطه عبارتی به عنوان سرقفلی در قوانین مشخص شد. به همین دلیل از سال 1376 به بعد این قانون تغییر و مفهوم حق کسب جای خود را به مفهوم سرقفلی در قوانین داد. به همین دلیل نیز مرجع رسیدگی به دعاوی مربوط به حق کسب تا قبل از سال 1376 قوانین حق و کسب و پیشه بوده و پس از این تاریخ مبنای رسیدگی به این دعاوی قوانین مرتبط با سرقفلی در قوانین مالک و مستاجر می‌باشد.

⇐ دعوای مطالبه حق سرقفلی :بهترین راهکار برای کسب نتیجه

2. تفاوت سرقفلی و حق کسب و پیشه در ارزش گذاری

نحوه ارزش‌گذاری و محاسبه مبلغ  نیز از دیگر تفاوت سرقفلی و حق کسب و پیشه است. حق کسب و پیشه با توجه نظریه کارشناس دادگستری مشخص می‌شود. این در حالی است که سرقفلی براساس توافق طرفین و طبق عرف املاک تجاری در منطقه در زمان عقد قرارداد اجاره بین مالک و مستاجر ملک تعیین می‌گردد.

3. تفاوت سرقفلی و حق کسب و پیشه از لحاظ صاحب حق: به چه کسی تعلق دارد

دیگر تفاوت سرقفلی و حق کسب و پیشه که باید به آن اشاره کنیم این است که سرقفلی و حق کسب هر کدام مربوط به کدامیک از طرفین قرارداد اجاره می‌شود. در این رابطه نیز باید اشاره کنیم که حق کسب و پیشه صرفا متعلق به مستاجر می‌باشد. اما سرقفلی در اصل مربوط به ملک است. به همین دلیل نیز در زمان قرارداد اجاره از حقوق مالک می‌باشد که ملک را در اختیار دارد و در زمان تخلیه مربوط به مستاجر است که از ملک استفاده و در آن فعالیت کرده است. این مورد از پیچیدگی‌های دعوی سرقفلی است که مشاوره با وکیل می‌تواند کار را در این رابطه آسان‌تر نماید.

4. طرح دعوا

در رابطه با تفاوت سرقفلی و حق کسب و پیشه از نظر نوع طرح دعوا باید این را در نظر داشته باشید که اگر قرارداد شما مربوط به پیش از سال 1376 بوده و مطابق با قوانین جدید تغییر نکرده باشد، به این دعوا براساس قوانین مربوط به حق کسب نیز می‌تواند رسیدگی شود. اما اگر قرارداد شما مربوط به بعد از این تاریخ است دیگر طرح دعوا باید با موضوعاتی پیرامون سرقفلی مطرح شود.

5. تفاوت سرقفلی و حق کسب و پیشه در دادگاه رسیدگی

از آن‌جا که ماهیت هر دوی است دعاوی حقوقی است در رابطه با تفاوت سرقفلی و حق کسب و پیشه بین این دو تفاوتی وجود ندارد. به همین دلیل نیز هم به دعوای سرقفلی و هم به دعاوی مربوط به حق کسب و پیشه(قبل از سال 1376) در دادگاه‌های حقوقی رسیدگی می‌گردد.

6. فرق سرقفلی و حق کسب و پیشه در واگذاری و اعتبار

سرقفلی مالی غیر منقول محسوب می‌شود و قابل تضمین و همین طور قابل توقیف است. اما امکان توقیف برای حق کسب و پیشه وجود ندارد. از طرفی سرقفلی با سند عادی و با اجازه مالک قابل انتقال است و مستاجر می‌تواند آن را در اختیار شخص دیگری بگذارد. اما حق کسب و پیشه نیاز به سند رسمی دارد و قابل انتقال مانند سرقفلی نیست.

⇐ تخلیه سرقفلی و موارد مهم در این رابطه که باید بدانید

7. تفاوت در مفهوم

طبق آنچه که در بالا مورد بررسی قرار دادیم مشخص است که تفاوت سرقفلی و حق کسب و پیشه از لحاظ مفهوم نیز وجود دارد. به طور کلی کسب و پیشه به حق مستاجر بابت شهرت یک ملک اشاره دارد. اما سرقفلی حقی است که مالک در زمان اجاره ملک بابت شهرت آن از مستاجر دریافت می‌کند. از طرفی در زمانی که قصد اجاره ملک به مستاجر دیگری را داشته باشد باید مبلغی را به مستاجر بابت رونق کسب و کار او در این ملک پرداخت نماید.

نتیجه گیری

تفاوت سرقفلی و حق کسب و پیشه در رابطه با موارد مختلفی مانند نحوه ارزش‌گذاری آن و، میزان اعتبار هر کدام و همین طور قوانین مرجع در رسیدگی به هر کدام این دو مفهوم با یکدیگر تفاوت دارند. به طور کلی می‌توانیم بگوییم که از سال 1376 طبق قوانین جدید حق کسب و پیشه زیر مجموعه‌ای از سرقفلی است و در واقع مفهومی مجزا در قوانین به عنوان حق کسب و پیشه از این تاریخ وجود ندارد. به همین دلیل نیز قوانین مرتبط با سرقفلی در رابطه با آن اجرا خواهد شد.

ما در موسسه حقوقی حسن زاده ا وکلایی باتجربه در زمینه انواع دعاوی مربوط به سرقفلی و همین طور حق کسب و پیشه با ارائه مشاوره دقیق و همین طور با تسلط بر قوانین مربوط به هر کدام از این دعاوی بهترین راهکار جهت کسب نتیجه مطلوب در این دعاوی را در اختیار شما قرار خواهیم داد.