تفاوت وکیل مدنی و وکیل دادگستری: اختیارات، وظایف و هزینه‌های وکالت

تفاوت وکیل مدنی و  وکیل دادگستری چیست؟ برای آنکه بتوانید وکیلی متخصص انتخاب کنید باید ابتدا فرق این دو را به خوبی بدانید. این دو نوع وکیل با هم متفاوت هستند و هرکدام وظایف و اختیارات متفاوتی دارند. اما برای امور مورد نظر شما کدام وکیل باید انتخاب شود تا بتواند نقش مفیدتری برای موفقیت پرونده شما داشته باشد؟ فرق این دو نوع وکیل چیست و هر کدام چه اختیاراتی دارند؟

در ادامه این مقاله از موسسه حقوقی حسن زاده قرار است تا به بررسی تفاوت‌ وکیل مدنی و وکیل دادگستری بپردازیم و وظایق و اختیارات هر کدام را به صورت دقیق به شما معرفی کنیم تا بتوانید بهترین وکیل را برای امور حقوقی خود انتخاب کنید. با ما همراه باشید.

وکالت مدنی چیست و وکیل مدنی کیست و چه مسئولیتی دارد؟

وکالت مدنی در واقع قراردادی است که در آن شما شخصی را به نمایندگی خود برای انجام برخی از امور انتخاب می‌نمایید و به او وکالت می‌دهید. وکیل مدنی، وکیلی است که برای انجام امور مدنی از جمله خرید و فروش، انجام معاملات، رسیدگی به امور مالی و … انتخاب می‌شود. در واقع وکیل مدنی برای امور غیر از امور قضایی از شما وکالت دارد. طبق قواعد حقوقی انجام امور قضایی در حدود اختیارات این نوع وکیل نیست و او نمی‌تواند مسائل حقوقی مرتبط با دادگستری را انجام دهد. این موضوع را می‌توانیم بزرگترین فرق وکیل مدنی و دادگستری بدانیم.

وظایف و حدود اختیارات وکیل مدنی در 

وظایف وکیل مدنی مرتبط با امور غیر قضایی است و وظایف او در حوزه امور حقوقی و مدنی مانند معاملات مالی و تنظیم قراردادها و همچنین انجام امور ملکی می‌باشد. به عبارتی دیگر وکالت مدنی برای اموری که نیاز به مراجعه به دادگاه قضایی ندارد کاربرد دارد. در وکالت‌نامه اختیاراتی برای وکیل مدنی در نظر گرفته می‌شود و او نمی‌تواند خارج از حدود اختیارات تعیین شده اقدامی انجام نماید. در ادامه به وظایف وکیل مدنی خواهیم پرداخت:

• نمایندگی از موکل برای انجام امور تجاری و ملکی
• تنظیم قراردادهای ملکی و تجاری و امضای آن از طرف موکل
• پیگیری امور حقوقی غیر قضایی که نیاز به دادگاه ندارد
• انجام امور مربوط به خرید و فروش و معاملات به طرفیت از موکل

قرارداد وکالت مدنی و انواع آن 

وکالت مدنی قراردادی است که طی آن، شخص فردی را به عنوان وکیل مدنی انتخاب می‌کند و اختیار انجام برخی امور را به او واگذار می‌کند. بر اساس حدود اختیارات وکیل، وکالت مدنی به دو نوع وکالت تام و وکالت خاص تقسیم می‌شود. در وکالت خاص وکیل تنها برای انجام یک امر خاص اختیار دارد اما در وکالت تام شخص اختیار تمام امور غیر قضایی را به وکیل خود می‌دهد.

هزینه و دستمزد وکیل مدنی

هزینه وکیل مدنی، دستمزدی است که برای انجام امور به وکیل مدنی پرداخت می‌شود. رقم دستمزد باید در محدوده عرف مبلغ این نوع وکالت باشد اما رقم دقیق آن با توافق موکل و وکیل تعیین می‌گردد. اگر این رقم در زمان عقد قرارداد وکالت تعیین نشود، مبلغ دستمزد توسط کارشناس مشخص می‌شود. در ضمن اگر وکیل برای رسیدگی به امور هزینه‌ای پرداخت کرده باشد، موکل باید علاوه بر مبلغ دستمزد این هزینه‌ها را نیز به وکیل مدنی خود بپردازد.

وکیل دادگستری کیست؟

وکیل دادگستری، فردی است که مجوز و توانایی حضور در محاکم قضایی برای دفاع از موکل خود را دارد.او پس از گذراندن دوره‌های حقوقی و آزمون وکالت، پروانه وکالت کسب می‌کنند که به منزله مجوز حضور آن‌ها در دادگاه است. نقش این وکلا در دعاوی حقوقی و کیفری موثر است. آن‌ها با دانش خود از قوانین برای دفاع از موکلین خود استفاده می‌کنند. وکیل دادگستری به عنوان نماینده قانونی افراد می‌تواند در تمامی دادگاه‌های عمومی، انقلاب، کیفری و همچنین تمامی مراجع قضایی حضور پیدا کند.

وظایف و حدود اختیارات وکیل دادگستری

وکیل دادگستری وظیفه دارد تا از حقوق موکل خود در دادگاه‌ها دفاع کند و همچنین در صورت لزوم به او مشاوره حقوقی دهد. وکیل حقوقی با پروانه وکالتی که دارد مجوز حضور در تمام مجاکم قضایی را کسب کرده‌است و می‌تواند در مراحل دادرسی، از تنظیم دادخواست تا مرحله حضور در جلسه دادگاه برای دفاع از موکل خود را بر عهده بگیرد. در ادامه به تمامی وظایفی که وکیل دادگستری بر عهده دارد خواهیم پرداخت:

• ارائه مدارک و تنظیم لایحه برای محاکم قضایی
• مشاوره حقوقی دقیق در تمام مراحل دادرسی
•  پیگیری امور پرونده‌های قضایی موکل در دادگاه‌ها
• حضور در دادگاه‌های کیفری و حقوقی برای دفاع از حقوق موکل خود

⇐بهترین وکیل دیوان عالی کشور

وکیل پایه 1 و پایه 2 دادگستری چه تفاوتی دارند؟

وکیل پایه یک و پایه دو دادگستری در حدود اختیارات با یکدیگر تفاوت دارند. از نظر تجربه باید بگوییم که وکیل پایه یک دارای تجربه بالاتری است و از همین رو اختیار این را دارد که در تمام دعاوی فعالیت نماید، اما وکیل پایه دو تجربه کمتری دارد و به همین جهات اختیارات او نیز محدودتر است. وکیل پایه دو می‌تواند در اموری که در دفترچه وکالت برای او تعیین شده‌است ورود نماید.

هزینه وکیل دادگستری

حق‌الوکاله وکیل دادگستری در واقع همان دستمزدی است که وکیل دادگستری بابت بر عهده گرفتن وکالت پرونده‌ای دریافت می‌کند. حدود حق‌الوکاله وکیل دادگستری به صورت قانونی تعیین می‌شود و نرخ مشخصی دارد. به طور کلی 10 درصد بهای خواسته قطعی، در پرونده‌های مالی به عنوان حق‌الوکاله در نظر گرفته می‌شود.

⇐محاسبه دستمزد وکیل

تفاوت‌های اساسی بین وکیل مدنی و وکیل دادگستری

وظایف و فعالیت‌های وکیل مدنی و وکیل دادگستری با یکدیگر متفاوت هستند. وکیل مدنی و دادگستری در حدود اختیارات قضایی، نیاز به پروانه وکالت، نوع پرونده‌های قابل پیگیری و همچنین مراحل قانونی که می‌توانند انجام دهند، با هم تفاوت‌های اساسی دارند. در ادامه به بررسی این تفاوت‌ها خواهیم پرداخت تا نقض هر کدام از این وکلا به طور دقیق‌تر مشخص شود.

  1. طرح دعوا و حضور وکیل مدنی و وکیل دادگستری در دادگاه، دیوان عالی کشور و حل اختلاف

تفاوت اساسی بین وکیل مدنی و وکیل دادگستری در اختیارات قضایی است. وکیل مدنی اجازه انجام امور قضایی را ندارد و تنها به امور مدنی و غیر قضایی موکل خود،  از جمله معاملات مالی، خرید و فروش ملک، تنظیم قراردادها و همچنین مسائل حقوقی که در آن منازعه نباشد، رسیدگی می‌کند. او مجوز انجام امور قضایی و حضور در محاکم جهت دفاع از حقوق موکل خود را ندارد و نمی‌تواند در دادگاه به عنوان وکیل دادگستری حضور پیدا کند.

وکیل دادگستری از کانون وکلا پروانه وکالت دارد و این به معنای آن است که مجوز حضور در تمامی محاکم قضایی برای دفاع از موکل خود را کسب کرده‌است. از همین رو می‌تواند در تمامی دعاوی حقوقی، کیفری، خانوادگی، تجاری و … حضور پیدا کند و با دانش و تجربه‌ای که در این زمینه دارد در دادگاه سایر مراجع قضایی به دفاع از موکل خود بپردازد.

⇐ بهترین وکیل شرکتی

  2. نیاز به پروانه وکالت برای وکیل دادگستری و مدنی

از دیگر تفاوت های وکیل مدنی و وکیل دادگستری که باید به آن اشاره کنیم پروانه وکالت است. این پروانه از طرف کانون وکلا به وکیل دادگستری داده می‌شود. برای دریافت این پروانه لازم است تا وکیل دادگستری آزمون وکالت و دوره‌های حقوقی را با موفقیت پشت سر گذاشته باشد و پس از طی دوره کارآموزی وکالت دادگستری مهارت لازم را برای انجام وظایف در این زمینه به دست آورده باشد.از این رو پروانه وکالت را می‌توانیم نشانگر تخصص و صلاحیت یک وکیل برای انجام امور قضایی در نظر بگیریم که برای وکیل دادگستری امری الزامی است.

از آن‌‌جا که وکیل مدنی  مجوز فعالیت‌های قضایی را ندارد، نیازی به دریافت پروانه وکالت هم ندارد. وکالت مدنی با توافق طرفین و جهت انجام امور غیر قضایی تنطیم می‌شود. این نوع از وکالت به طور معمول برای انجام برخی امور خاص از جمله تنظیم قرارداد و خرید و فروش ملک صورت می‌گیرد و  وکیل مدنی می‌تواند شخصی حقیقی و یا حقوقی باشد که موکل برای انجام این  امور مدنی  به او وکالت داده باشد.

  3. تفاوت در نوع پرونده‌های قابل پیگیری

وکیل مدنی تنها مجاز است تا در امور غیرمنازعه‌ای فعالیت کند. زیرا این وکلا صلاحیت و دانش حقوقی کافی در رابطه با قوانین قضایی برای حضور در دعاوی کیفری و حقوقی را ندارند، بنابراین نمی‌توانند به عنوان وکیل برای دفاع از حقوق موکل خود در این دادگاه‌ها حاظر شوند. وکیل مدنی بیشتر در فعالیت‌هایی مانند امور اداری، مالی و تنظیم قراردادها حضور دارد و مجوز پیگیری پرونده‌های قضایی موکل خود را ندارد.

وکیل دادگستری به واسطه کسب پروانه وکالت می‌تواند تمامی پرونده‌های حقوقی و کیفری موکل خود را در محاکم قضایی پیگیری کند و برای دفاع از حقوق او در دادگاه‌های انقلاب، عمومی، تجاری و … حاضر شود. وکیل دادگستری با اطلاعاتی که از قوانین دارد می‌تواند برای احقاق حقوق موکل خود به ماده‌های قانونی استناد کند و از آن‌ها در جهت حفظ منافع موکل خود استفاده نماید.

⇐ تنظیم انواع دادخواست با وکیل حرفه‌ای

  4. مقایسه مراحل قانونی و روند کار وکیل مدنی و دادگستری

وکیل دادگستری مسئولیت رسیدگی به امور قضایی موکل خود و همچنین ارائه مشاوره حقوقی به او را دارد از همین رو باید به روال یک پرونده قضایی به طور کامل آشنایی داشته باشد و مراحلی مانند تنظیم دادخواست، لایحه دفاعیه، ارائه مدارک و حضور در جلسات دادگاه را به طور دقیق و به موقع انجام دهد. اقداماتی که وکیل دادگستری در هر مرحله انجام می‌دهد باید در چارچوب قوانین و مقررات حقوقی باشد.

وکیل مدنی وظیفه انجام برخی امور که از طرف موکل به او واگذار شده‌است را دارد و از همین رو باید به مراحل اقداماتی مانند تنظیم قرارداد و رسیدگی به امور مالی و ملکی تسلط داشته باشد و نیازی نیست تا در مورد روند رسیدگی به پرونده قضایی اطلاع داشته باشد .

⇐ مشاوره تنظیم انواع لایحه دادگاه

5. تفاوت در عزل وکیل مدنی و دادگستری

عزل وکیل مدنی و دادگستری با توجه به صلاحدید موکل در هر زمانی امکان پذیر است زیرا قرار داد وکالت از جمله عقدهای لازم است که امکان فسخ آن به صورت یک طرفه وجود دارد. برای اینکه عزل وکیل دادگستری به رسمیت شناخته شود لازم است تا این امر در سامانه قضایی ثبت شود. اما در زمان عزل وکیل مدنی تنها کافی است که وکالتنامه باطل شود. در این صورت وکیل مدنی دیگر اختیاری نخواهد داشت.

⇐ عزل وکیل دادگستری

آیا هزینه وکالت وکیل مدنی با وکیل دادگستری تفاوت دارد؟

هزینه وکیل دادگستری با وکیل مدنی نیز با یکدیگر تفاوت دارند. وکیل مدنی برای انجام  امور غیرقضایی و معاملات مدنی از موکل خود مجوز دارد و برای اموری مانند تنظیم قراردادها و امور مالی و اداری برای او دستمزدی بابت حق‌الزحمه در نظر گرفته می‌شود. این مبلغ به صورت توافقی بین وکیل مدنی و موکل تعیین می‌گردد و فاکتورهایی مانند مدت زمان قرارداد وکالت و حجم کار در مبلغ دستمزد وکیل مدنی تاثیر دارد. اما به طور کلی دستمزد وکیل مدنی به نسبت وکیل دادگستری کمتر است.

وکیل دادگستری خدماتی گسترده‌تر و تخصصی‌تر را ارائه می‌دهید و از همین رو دستمزد بالاتری نیز دریافت می‌کند. دستمزد وکیل دادگستری شامل مواردی مانند تنظیم دادخواست،حضور در جلسات دادگاه ومشاوره در زمینه امور قضایی است. هزینه دستمزد وکیل قضایی برخلاف وکیل مدنی بر اساس تعرفه‌های کانون وکلای دادگستری تعیین می‌شود و در آن عواملی مانند میزان پیچیدگی پرونده و زمان‌بر بودن آن در نظر گرفته می‌شود.

کلام آخر: انتخاب وکیل مدنی یا وکیل دادگستری بر اساس نیاز حقوقی

در رابطه با تفاوت وکیل مدنی و وکیل دادگستری باید بگوییم که آن‌ها در نوع وظایف و همچنین حدود اختیارات با یکدیگر متفاوت‌اند. وکیل مدنی به عنوان نماینده موکل خود در امور خاص مدنی مانند تنظیم  قرارداد و رسیدگی به امور اداری و مالی به انجام امور می‌پردازد و مجوز ورود به پرونده‌های قضایی را ندارد. اما وکیل دادگستری باید پرونده وکالت داشته باشد و بتواند با دانشی که از قوانین دارد امور قضایی موکل خود را پیگیری و از حقوق او در دادگاه دفاع کند. این تفاوت وظایف باعث شده است تا وکیل مدنی و دادگستری از نظر دستمزد نیز با یکدیگر متفاوت باشند. به طور کلی بخاطر پیچیدگی بیشتر پرونده‌های قضایی دستمزد وکیل دادگستری از وکیل مدنی بیشتر است.

دانستن تفاوت وکیل مدنی و وکیل دادگستری به شما کمک خواهد کرد تا وکیلی مناسب را برای خود انتخاب کنید که بتواند با تجربه و تخصص خود به شما در انجام امور قضایی و مدنی کمک کند. گروه وکالت حسن‌ زاده برای کسب نتایج بهتر در زمینه امور قضایی و مدنی در کنار شما خواهد بود.

دیگر مقالات ما را نیز مطالعه فرمایید:

انواع قرارداد فروش اعتباری 

تنظیم قراردادهای بین‌المللی