ایفای ناروا چیست و چه شرایطی دارد؟ نمونه رای و دادخواست+ آثار قانونی و حقوقی

ایفای ناروا از موارد پیچیده‌ای است که نیاز به آگاهی کامل دارد. زیرا اثبات این امر کمی دشوار است. اما در چه شرایطی ایفای ناروا ثابت می‌شود؟ چگونه باید برای استرداد مال در این رابطه اقدام کنید تا بتوانید به حقوق قانونی خود دست پیدا کنید؟

در ادامه این مقاله از موسسه حقوقی حسن زاده قصد داریم تا به طور کامل و دقیق به موضوع ایفای ناروا بپردازیم. شروط و آثار حقوقی و قانونی آن را مورد بررسی قرار دهیم. همچنین نمونه دادخواست و رای دادگاه در این زمینه را در اختیار شما بگذاریم. با ما همراه باشید.

ایفای ناروا چیست؟

برای پاسخ دقیق به این سوال که ایفای دین چیست باید بگوییم که اگر شخصی تصور کند که مدیون شخص دیگری است و برای ادای دین به او مبلغی را پرداخت نماید عمل ایفا را انجام داده است(بر عهد و دینی که داشته وفا کرده است). اما اگر مدتی بعد از پرداخت متوجه شود که اصلا مدیون شخص نبوده است و هیچگونه دینی وجود نداشته است و نباید پرداختی انجام می‌داده در واقع ایفای ناروا صورت گرفته است. در این صورت شخص با اثبات اینکه ایفای ناروا اتفاق افتاده است می‌تواند درخواست بازگشت مالی که پرداخت کرده است را داشته باشد.

نمونه دادخواست ایفای ناروا

برای اینکه بتوانید حقوق از بین رفته خود در رابطه با ایفای ناروا را مجدد باز پس بگیرید لازم است تا دادخواستی را تنظیم و طرح شکایت کنید. در ادامه نمونه‌ای از این دادخواست را قرار داده‌ایم:

⇐ تنظیم انواع دادخواست

شرایط تحقق ایفای ناروا

برای اینکه ایفای ناروا مشخص شود باید شرایطی وجود داشته باشد که نشان دهد پرداخت صورت گرفته به صورت ایفای ناروا بوده است. در ادامه به طور کامل به بررسی این شرایط خواهیم پرداخت:

1. ناروایی پرداخت

یکی از دیگر شرایطی که باید در ایفای ناروا محقق شود، اثبات این موضوع است که پرداخت ناروا بوده و در واقع شخص اصلا مدیون نبوده است که نیاز به ادای دین باشد. همچنین در مواردی ممکن است دینی وجود داشته اما بنا به دلایلی این دین از بین رفته باشد. به عنوان مثال شخصی بخشی از دیون خود را پرداخت کرده و اما مجدد کل مبلغ را پرداخت می‌کند و یا دو نفر به طور جداگانه و بدون اطلاع از یکدیگر دینی مشترک را به طور کامل پرداخت نمایند. در این صورت مبلغ مازاد بر دین اصلی ایفای ناروا محسوب می‌شود.

2. تسلیم مال به عنوان ایفا

زمانی ایفای ناروا رخ می‌دهد که اثبات شود شخص مال را به عنوان ادای دین به شخص دیگر پرداخت کرده باشد و آن را تحت مالکیت او درآورده باشد و امکان استفاده از مال برای شخص دریافت کننده وجود داشته باشد.. در صورتی شخصی مال خود را به صورت قرض یا امانت در اختیار فرد دیگری قرار دهد دیگر مشمول ایفای ناروا نمی‌شود. بنابراین در این شرایط نمی‌تواند با استناد به ایفای نادرست درخواست باز پس گیری مال خود را کند.

3. اکراه و تدلیس در پرداخت

اگر در اصل شخص دهنده مال مدیون نبوده باشد و در اثر تصور اشتباه مالی را پرداخت کرده باشد عمل ایفای ناروا صورت گرفته است. همچنین در صورتی که تدلیس صورت گرفته باشد، یعنی طرف دریافت کننده مال، شخص دهنده مال را فریب دهد تا او تصور کند که به وی مدیون است و باید مالی را پرداخت کند ایفای نادرست صورت گرفته است. همچنین اگر گیرنده مال، شخص دهنده را تحت فشار و اکراه به پرداخت مالی برای ادای دینی که اصلا وجود ندارد کند، شخص دهنده می‌تواند به عنوان ایفای ناروا طرح شکایت کند.

⇐مشاوره تنظیم انواع لایحه دادگاه

در صورتی که شرایط بالا محقق باشد عمل ایفای ناروا رخ داده ست و امکان شکایت و استرداد مال وجود دارد. همان‌طور که مشخص است این امر کمی پیچیده است. بنابراین مشاوره با وکیلی متخصص در این زمینه می‌تواند به شما در دفاع از حقوقتان  در این زمینه کمک کند.

ماده قانونی ایفای ناروا

در قانون مدنی بندهای مختلفی برای موضوع ایفای ناروا تنظیم شده است که لازم است قبل از اقدام به طرح دعوا از آن آگاهی کامل داشته باشید. در ادامه این موارد ماده‌های قانونی را به طور کامل در اختیار شما قرار داده‌ایم:

نمونه رای ایفای ناروا(آثار حقوقی و قانونی) الزام به استرداد و جبران ضرر

زمانی که محقق شود که ایفای ناروا صورت گرفته است، شخص پرداخت کننده می‌تواند بر علیه گیرنده مال طرح شکایت نماید و مدارک خود جهت اثبات این موضوع را در اختیار دادگاه قرار دهد. پس از بررسی‌هایی که توسط دادگاه انجام می‌شود اگر اثبات شود که این عمل صورت گرفته دادگاه جهت استرداد مال رای خواهد داد. در این صورت شخص گیرنده باید مال را پس بدهد و یا اگر مال را فروخته باشد باید عین آن را به دهنده مال پرداخت کند.

همچنین در مدتی که مال در اختیار گیرنده بوده است، شخص دهنده اختیار مال را نداشته و از این جهت دچار ضرر و زیان شده است. بنابراین شخص گیرنده علاوه بر خود مال باید ضرری که از این بابت به دهنده مال رسیده است را نیز جبران کند. البته این در شرایطی است که گیرنده مال از اینکه دینی وجود نداشته و مستحق دریافت مال نبوده است آگاه باشد.

اگر گیرنده مال به اشتباه دهنده مال را مدیون خود دانسته باشد و به همین دلیل نیز مال را دریافت کرده باشد لازم است تا مال را برگرداند. در این صورت دیگر  جبران ضرر دهنده مال در این مدت به عهده او نخواهد بود. به شرطی که اثبات کند  آگاهانه قصد سو استفاده نداشته است.

⇐ انواع رای دادگاه حقوقی

ایفای ناروا در چه مواقعی رخ می‌دهد؟ مصادیق

ایفای ناروا در مواقع مختلفی صورت می‌گیرد، یکی از این موارد زمانی است که دین وجود داشته باشد اما گیرنده مال  در اصل داین(کسی که دینی از او بر عهده دیگری است) نباشد. در واقع شخصی دینی را به کسی دیگری جز فردی که به او مدیون بوده پرداخت کرده است. در موردی دیگر ممکن است ادای دین توسط شخصی غیر از مدیون اصلی انجام شود. بنابراین شخص تصور میکرده که مدیون است اما اشتباه بوده و در اصل این دین بر عهده شخص دیگری بوده است. در این شرایط نیز ایفای نادرست اتفاق افتاده است.

در موارد بالا دینی وجود داشته اما طرفین دهنده و گیرنده درست نبوده‌اند. علاوه بر موارد بالا زمانی که به طور کلی دینی بین دو طرف وجود نداشته باشد نیز ایفای نادرست و غلط صورت گرفته است و امکان پس گرفتن مال وجود دارد.

فرق ایفای ناروا با استیفای ناروا

ایفا و استیفا به طور کامل با یکدیگر متفاوت هستند. ایفای ناروا زمانی است که پرداختی به صورت نادرست صورت گرفته است. اما استیفای ناروا در واقع تصرف یک مال به صورت غیر قانونی است. بنابراین همان طور که مشخص است لازم است تا برای طرح دعوا در رابطه با هر کدام از این موضوعات موارد قانونی مرتبط با همان موضوع در نظر گرفته شود. مشاوره با وکیلی با تجربه در این زمینه می‌تواند تاثیر مهمی در کسب نتیجه داشته باشد.

نتیجه‌گیری

ایفای ناروا زمانی صورت می‌گیرد که شخص پرداخت کننده مالی را بابت دین به شخصی بدهد در صورتی که در اصل اصلا دینی وجود نداشته است. در این صورت ایفای ناروا صورت گرفته و اگر شرایط آن محقق باشد شخص می‌تواند طی دادخواستی از دادگاه تقاضای استرداد مال را نماید. زمانی که این امر برای دادگاه اثبات شود رایی جهت استرداد مال و در مواقعی جبران ضرر صادر می‌کند.

از آنجا که اثبات و دفاع از حقوق مرتبط با ایفای نادرست، امری پیچیده است و نیاز به دانش بالا از قوانین دارد. ما با وکلایی تخصص در این زمینه کنار شما خواهیم بود تا به بهترین شکل از منافع خود در این رابطه دفاع کنید.